“De belastingbetaler moet in de toekomst mogelijk gaan meebetalen aan de instandhouding van de postbezorging in Nederland. Dat blijkt uit de inbreng van PostNL in een consultatie over een wijziging in de postwet uit 2009,” aldus een kop uit de Telegraaf van begin juni 2019. Het lijkt de wereld op zijn kop. PostNL werd immers door de overheid geprivatiseerd. En nu zijn we straks weer terug bij af?
De politiek wordt van deze PostNL-uitspraak al snel wat opgewonden. De forse krimp van de postmarkt en de stijgende postzegelprijs zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Slechts 5% van het postvolume komt nog van de consument; een gemiddeld gezin stuurt een paar kaartjes of brieven per jaar. Lekker belangrijk, maar de politiek is gevoelig voor de mening van hun achterban. Het in stand houden van de universele postdienstverlening (UPD) is dan ook een belangrijk issue.
De Staatssecretaris Economische Zaken en Klimaat (EZ&K), Mona Keijzer, zou naar mijn mening moeten streven naar marktwerking. Het Postdossier is volgens haar echter ingewikkeld. Vanwege het in stand houden van de UPD waar zij zich op beroept, met daartegenover de aanvraag van de twee grootste postbedrijven, PostNL en Sandd, om te fuseren. Wat is de achtergrond van deze discussie?
PTT was natuurlijk het staatsbedrijf der posterijen vanaf 1892 of daaromtrent. ‘Opvolger’ PostNL werd door de overheid geprivatiseerd en in 2009 was de postmarkt volledig vrij. De koers van PostNL staat op een dieptepunt, de prijs voor de postzegel rijst de pan uit en de postbezorging komt onder druk door gebrek aan poststukken.
Als gevolg van de krimpende postmarkt willen PostNL en Sandd samengaan. PostNL wil Sandd overnemen en daarmee opnieuw het monopolie op de postbezorging in handen zien te krijgen. De hoop is om zo de volumedaling op te vangen; de circa 700 miljoen poststukken van Sandd zouden een welkome aanvulling zijn in de fietstas van de PostNL-postbezorger.
Voor de politiek ontstaat hiermee een groot dilemma: de felbegeerde liberalisering terugdraaien en zo de UPD onder controle houden, of de markt haar werk laten doen met mogelijk sterke prijsstijgingen voor de UPD én ontslagen tot gevolg?
De taak van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) als onafhankelijke toezichthouder is om fusies en overnames zoals deze goed en grondig te toetsen. Op 25 februari 2019 heeft PostNL het overnameplan bij de ACM gemeld. Voor de beoordeling kijkt de ACM onder meer naar alle relevante markten voor post- en pakketbezorging, de positie van concurrenten en de afhankelijkheid van leveranciers en afnemers, en hun zienswijzen hierop. Inmiddels ben ik tweemaal geïnterviewd door de ACM en heeft er een enquête plaatsgevonden onder grootgebruikers van postdiensten zoals banken, verzekeraars, loterijen, grafische bedrijven en uitgevers.
Een gedegen onderzoek dus, waarbij ook de mening van de postgebruiker meetelt. Maar mocht de ACM geen vergunning verlenen voor de overname, dan kunnen PostNL en Sandd de Staatssecretaris van EZ&K alsnog vragen om een vergunning te verlenen, en wel op grond van redenen van algemeen belang. Een stabiele en betrouwbare postdienstverlening is vanuit het oogpunt van overheid namelijk van groot belang.
Monopolies zijn bijna altijd slecht voor consumenten en bedrijven. De kans dat de posttarieven (fors) gaan stijgen is groot, of de kwaliteit van de postbezorging op een hoog niveau blijft is de vraag. Dus wat moet je doen als post(groot)gebruiker? Moet je nu je contract met je postvervoerder verlengen voor een langere periode, of juist niet? Is je meerjarige contract met Sandd over een jaar nog wel van toepassing? Kun je als marketeer het fysieke kanaal nog wel inzetten als de posttarieven sky high zouden worden, of moet je je communicatiestrategie herzien en sneller gaan digitaliseren? Dat laatste is niet alleen afhankelijk van de postmarkt, is jou markt klaar voor digitalisering? Willen je klanten je communicatie wel digitaal ontvangen? Allemaal vragen die nog beantwoord moeten worden.
Kortom: de postmarkt is onzeker. De uitkomst van dit overnameplan kan een enorme invloed hebben op je business case. Het (deels) digitaliseren van communicatie is daarin nog maar een stukje van de spreekwoordelijke puzzel. Zorg dat je op tijd (nu) begint met hoe jij de veranderingen in de postmarkt aan wil vliegen en laat je niet verrassen. Want regeren is vooruitkijken!
Bronnen: De Telegraaf, ACM, VGP, NRC, diverse publicaties op social media
Wil je weten hoe wij jouw klantcommunicatie naar een hoger niveau kunnen tillen? Neem gerust contact met ons op via info@pondres.nl of bel +31 88 949 41 00. Wij helpen je graag!
